Sọ Dừa (Cổ Tích)

**Tiếng Mưa Đêm** Tue Apr 19, 2011 10:22 pm

SỌ DỪA

Có hai vợ chồng người dân quê đi ở cho một nhà phú ông từ hồi nhỏ. Hai vợ chồng ăn ở hiền lành, sống có phúc, nhưng ngoài năm mươi tuổi mà vẫn chưa có con.

Một ngày trời nắng gắt, người vợ đi vào rừng nhặt củi, bỗng thấy khát nước không chịu được. Nhình quanh quẩn thấy một cái sọ dừa trên một tảng đá, trong sọ có nước mát. Khát quá, người đàn bà bê lên uống. Nước mát lạnh, bà thấy khoan khoái khác thường.

Từ đó về bà có mang. Chưa biết mặt con ra sao thì người chồng đột nhiên lâm bệnh hiểm nghèo rồi qua đời. Người đàn bà vô cùng đau khổ, nhưng nghĩ đến đứa con trong bụng, bà cố gắng làm để quên đi mọi chuyện không vui. Chín tháng sau, bà đẻ ra một cục thịt tròn lông lốc, có đủ mắt, mũi, mồm, nhưng không có mình mẩy, chân tay gì cả. Bà sợ hãi, toan vứt đi thì cục thịt cất tiếng người nói với bà rằng:

- Mẹ ơi, con là người đấy! Mẹ đừng vứt con đi mà tội nghiệp!

Bà nghe vậy cảm động, bọc cục thịt vào lòng, nâng niu, không vứt đi nữa.

Biết việc ấy, phú ông cho bà là yêu quái, bắt bà phải đem chôn cục thịt đi nhưng bà không chịu. Tức giận, phú ông đuổi bà ra túp lều hoang ở ngoài vườn sắn. Trông đứa con có hình thù kì dị, nhưng lại rất thông minh, bà đặt tên con là Sọ Dừa. Mỗi buổi sáng, trước khi đi làm, bà thường dặn con:

-Sọ Dừa ở nhà ngoan nhé, mẹ đi làm rồi sẽ mang về cho con nắm cơm.

Bà vừa đi khỏi, Sọ Dừa chui ra khỏi vỏ bọc, thành một cậu bé xinh xắn. Cậu nhanh chóng dọn dẹp nhà cửa đâu vào đấy rồi lại chui vào cái vỏ sọ dừa, ra nằm ở góc nhà đợi mẹ về. bà mẹ đi làm về lấy làm lạ nhưng rình mãi không thấy gì, cũng đành thôi.

Đi đâu thì Sọ Dừa lăn lông lốc, người trong làng trước còn sợ, sau dần dần cũng quen. Thấy Sọ Dừa khôn ngoan nhiều người còn cho Sọ Dừa quà ăn. Một hôm, bà về có vẻ buồn bã, không vui như mọi ngày. Thấy thế, Sọ Dừa hỏi, bà thở dài bảo con rằng:

- Con người ta bảy tám tuổi thì đã đi chăn trâu, chăn dê, còn con thì mẹ chẳng trông chờ gì được! Bây giờ phú ông còn một đàn dê mà chưa tìm được người chăn. Giá con như con người ta thì cũng kiếm thêm được chút gạo bỏ vào nồi.

Sọ Dừa nghe vậy nói với mẹ:

- Mẹ ơi, chăn được đấy, mẹ cứ vào nói với phú ông cho con chăn đàn dê đó đi!

Sọ Dừa giục mẹ vào nói với phú ông. Mới đầu, lão gạt phắt đi, sợ giao cho Sọ Dừa thì nó đánh lạc mất dê của mình. Nhưng thấy bà cụ nằn nì mãi, và nghe mọi người nói Sọ Dừa thông minh lắm, lão bảo:

- Thôi được rồi, mụ về bảo con mụ từ ngày mai, cứ sáng sáng thì vào đây, đuổi dê lên núi, tối lại lùa dê vào chuồng cho ta. Làm được thì ta giả công cho, nếu đánh mất dê thì ta đánh đòn và bắt đền, có chịu không.

Bà cụ nghe vậy thì vui mừng về nói với Sọ Dừa nhưng trong bụng bà vẫn lo.

Từ khi Sọ Dừa chăn đàn dê, thì ngày nắng cũng như ngày mưa, đàn dê lúc nào cũng no nê, con nào con nấy béo trục béo tròn, ai nhìn cũng thấy thích mắt. Phú ông thấy vậy thì rất hài lòng. Lão thích nhất là mỗi ngày, Sọ Dừa chỉ ăn hết có nắm cơm rất nhỏ của lão.

Phú ông có ba cô con gái, đứa lớn thì ác nghiệp, đứa thứ hai thì chua ngoa, chỉ có cô út là chăm chỉ, hiền lành. Ngày mùa, người nhà ra đồng làm cả, ba cô phải thay phiên nhau đem cơm lên núi cho Sọ Dừa. Một hôm, đến lượt cô út đi đưa cơm. Đi đến chân núi thì cô nghe thấy tiếng sáo véo von. Tiếng sáo lúc trầm, lúc bổng, lúc mau lúc khoan, thấm thía cõi lòng làm cô gái tự nhiên thấy bồn chồn, thổn thức. Núi nhấp nhô, cô trèo lên đến lưng chừng núi, chỗ đà dê đang ăn cỏ. Đứng nấp trong bụi nhìn ra, cô thấy một chàng trai đang ngồi trên chiếc võng đào thổi sáo. Những con chim quyên đậu cả trên võng của chàng. Chàng vẫn thổi sáo, không biết có người đang nghe trộm mình. Tiếng sáo của chàng vi vu khắp cả núi rừng. Người thiếu nữ mải nghe, mải nhìn, vịn phải cành cây khô, cành cây gẫy đếb “rắc” một tiếng. Nghe tiếng động, chàng trai vội chui ngay vào lốt dừa. Từ đó cô út đem lòng yêu Sọ Dừa. Có cái gì ngon, cô cũng cất đi để dành đến phiên mình đem cơm thì mang cho Sọ Dừa.

Hai mẹ con Sọ Dừa rất yêu thương nhau. Bà mẹ phiền một nỗi là con mình thân hình quái dị, nên không hi vọng con mình sẽ lấy được vợ và bà sẽ có con dâu, có cháu bế.

Sọ Dừa biết ý, bảo với mẹ rằng:

- Phú ông có ba người con gái, mẹ cố kiếm lấy buồng cau, vào hỏi xin một cô về làm vợ cho con.

Bà mẹ phì cười:

- Mày thì có ma nó lấy.

Nhưng Sọ Dừa giục mãi, bà đành kiếm một buồng cau và đến thưa chuyện với phú ông. Lão nghe vậy thấy nục cười, vuốt râu, cố nén giận bảo bà cụ rằng:

- Con mụ hình thù quái quỉ như thế mà cũng với cao thế cơ à?

Nhưng ngẫm nghĩ một lúc, lão lại bảo bà cụ:

- Mụ về bảo nó nếu có đủ sính lễ như ta yêu cầu thì ta sẽ gả con gái cho. Ta đòi một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười con dê béo, mười vò rượu tăm. Lại phải dựng lấy năm gian nhà ngói, câu đầu bằng bạc, xà ngang bằng đồng thì ta mới cho rước dâu về. Nếu thằng Sọ Dừa nhà mụ có thể kiếm được những thứ đó thì mụ sang đây nói cho ta biết. Nếu không thì nó sẽ phải suốt đời đi ở chăn dê cho ta.

Bà về nói với con, tưởng con thôi cái ý nghĩ viển vông, không ngờ, Sọ Dừa bảo với mẹ rằng:

- Mẹ sang nói ngay với phú ông rằng, con sẽ có những thứ ấy.

Bà mẹ sợ con nói đùa, ngần ngừ không đi, nhưng Sọ Dừa cam đoan với mẹ rằng không những có đủ mà sẽ có nhiều hơn.

Bà mẹ lại lóc cóc sang nói với phú ông, Lần này lão có vẻ ngần ngại: “ngộ nó có thật thì sao?” Lão bảo cụ:

- Để ta gọi cả ba đứa con gái của ta ra hỏi xem có đứa nào ưng lấy con mụ không đã.

Lão gọi ba cô con gái ra, hỏi từng người một. Hai đứa con gái lớn đều giãy nảy như đỉa phải vôi. Đến cô út, thì bừa nghe cha hỏi, cô liền thưa:

- Phận con gái trong nhà, cha đặt đâu, con xin ngồi đấy.

Phú ông biết không thể từ chối được bèn quay lại hẹn với bà cụ ngày đưa đồ sính lễ. Trong bụng vẫn cho rằng mẹ con Sọ Dừa chẳng qua chỉ nói láo. Nếu thế thì lão sẽ có một đứa chăn dê không công đến suốt đời!

Sắp đến ngày nộp sính lễ, Sọ Dừa vẫn hàng ngày đi chăn dê, chẳng tỏ ý lo lắng gì cả. Còn bà cụ thì lo quá, bảo Sọ Dưa:

- Mẹ cứ tưởng con nói thật nên mới nghe lời sang xin cưới con gái phú ông. Bây giờ con cứ ì ra như thế, mẹ biết phải tính sao đây!

Sọ Dừa thấy mẹ nói vậy thì chỉ cười, chẳng nói năng gì. Thấm thoắt chỉ còn một ngày nữa là đến hẹn mang sính lễ sang nhà phú ông. Nhìn trong nhà, bà cụ chỉ thấy vài manh chiếc rách, vài cái nồi đất, bà lo quá, chỉ muốn đem con trốn đi, sợ sai hẹn với phú ông thì rước họa vào thân. Bà đi lại không yên, buồn rầu nằm xuống võng, đắp chiếu ngủ thì lúc nào không biết.

Sáng hôm sau, vừa mở mắt thì bà thấy mình không còn ở cái lều cũ của mình nữa. Bà thy mình đang nằm trong chân gấm, trên sập gụ. Sọ Dừa cũng nằm trên đệm gấm, đắp chăn thêu. Lều tranh rách nát của bà đã biến thành một ngôi nhà gạch đồ sộ, câu đầu bằng bạc, xà ngang bằng đồng. Bà cụ sướng quá reo lên, nhưng nhìn con bà lại buồn phiền. Nhà cửa thế này mà con vẫn thế: người chẳng ra người! Nhìn quanh, bà thấy ở góc nhà có một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, và ngoài sân, hai mươi con lợn béo, hai mươi con dê béo, hai mươi vò rượu. Bà sung sướng gọi con:

- Nào chú rể đâu, ra đây để đi đưa đồ sính lễ sang nhà gái nào. Thế này thì thừa rồi con ạ.

Sọ Dừa thưa với mẹ:

-Lợn, dê, rượu, mỗi thứ ta chỉ mang đi mười, số còn lại để làm cỗ mời khách.

Rồi Sọ Dừa lăn lông lốc từ trên sập gụ xuống đất. Anh quay xuống nhà dưới gọi lớn:

- Nào, chúng bay đâu cả rồi, mau ra đây khiêng đồ sính lễ cho ta.

Anh vừa gọi dứt lời thì có hai chục gia nhân vừa trai vừa gái ở nhà chạy lên. Người nào người ấy đều mặc áo the thẫm, thắt dây điều bỏ túi một bên. Bà cụ hoa cả mắt, không hiểu ra sao cả.

Các đồ sính lễ khiêng sang nhà phú ông, bà cụ cũng đủ gấm vóc lụa là, nón, dép để mặc đi đón dâu. Riêng Sọ Dừa vẫn lăn lông lốc theo mẹ.

Tại nhà phú ông, ai nấy đều không hiểu từ đâu mẹ con Sọ Dừa có được nhiều đồ sính lễ như thế. Trước mặt bà con chòm xóm, phú ông đành nhận lễ và gả cô út cho Sọ Dừa.

Chiều hôm ấy, Sọ Dừa rước dâu về, cỗ bàn thật linh đình, người nhà chạy ra, chạy vào tấp nập, làng xóm ngồi đầy năm gian nhà, chuyện trò như pháo ran.

Đến tối, khi các cây nến lớn đã thắp sáng nhà trên nhà dưới. Bà con trong làng sắp sửa ra về thì thấy một chàng trai rất đẹp, từ phòng bên đi ra với cô dâu. Mọi người đều sửng sốt. Hai người đến chào khách. Chàng thanh nhiên nói:

- Thưa mẹ, các cụ và bà con hàng xóm, tôi là Sọ Dừa. Vợ Chồng tôi xin ra đây cám ơn các cụ đã đến vui với gia đình.

Sung sướng nhất là bà mẹ Sọ Dừa, bà ôm chầm lấy con dâu, con trai, không nói ra lời. Cái tin Sọ Dừa trở thành một chàng trai khôi ngô tuấn tú bay sang nhà phú ông khiến hai cô chị vừa tiếc vừa ghen ghét với cô út, vừa tức tối.

Lấy được vợ hiền quản việc nhà, Sọ Dừa chú tâm vào lo dùi mài kinh sử, đợi kì thi. Sọ Dừa học hành thông minh, tiếng vang khắp vùng, ai cũng cho là thần đồng. Đến kì thi năm đó, Sọ Dừa đỗ Trạng Nguyên. Trong khi anh còn ở kinh thì nghe tin mẹ mất, liền vội về nhà. Chịu tang mẹ được ít ngày thì có chiếu của vua gọi anh đi sứ. Trước khi đi, anh đưa cho vợ hòn đá lửa, một con dao, hai quả trứng gà, dặn vợ phải luôn mang bên mình, phòng khi gặp nạn thì lấy ra dùng.

Từ khi thấy em lấy được chồng tuấn tú, lại thi đỗ Trạng nguyênm hai cô chị rắp tâm làm hại em, hòng thay em làm bà Trạng. Nay thấy em ở nhà một mình, thường lân la sang nhà chơi, tìm cơ hội hãm hại. Một hôm, trời trong gió mát, hai cô chị rủ cô út đi chơi thuyền. Không nghi ngờ gì, cô út vui vẻ nhận lời. Ba chị em xuống một chiếc thuyền con rồi trèo ra cửa sông, nơi gần biển. Sông rộng mênh mông, sóng to gió lớn, thường có cá to nổi lên nuốt cả nfười lẫn thuyền. Hai người chị chèo thuyền đưa em đi chơi một lát rồi cặp thuyền vào bờ. Hai cô chị nhảy lên bờ, thu nhặt mái chèo rồi đẩy thuyền ra giữa dòng nước. Thuyền không chèo, bị nước sông cuốn mạnh, nhấn chìm nghỉm. Bấy giờ hai cô chị mới hô hoán lên, giả vờ khóc lóc thảm thiết một hồi, làm như em đi chơi thuyền một mình bị đắm thuyền chết đuối.

Người em vừa chìm xuống mặt nước thì một con cá kình khổng lồ nuốt cả thuyền lẫn người vào bụng. Cô út vẫn tỉnh táo, bình tĩnh. Nhớ lời chồng dặn, côn lấy dao khoét bụng cá, làm cho cá vùng vẫy một lúc, chết nổi lên mặt nước. Xác cá trôi dạt vào một hòn đảo hoang. Cô út khoét bụng cá chui ra. Cô sờ vào túi thì thấy trong đó vẫn còn nguyên hai quả trứng và hòn đá lửa. Cô xẻo thịt cá, lấy muối ở bờ biển, rồi đem cá vào muối ở gốc cây khô, để dành ăn dần. Cô lấy cỏ khô, áp vào lửa, lấy dao đánh vào đá để có lửa sưởi ấm và nướng thịt cá. Cô lấy nứa, lấy lá dựng tạm một cái lều con ngay gần chỗ có nước. Ngày ngày cô vào rừng lấy củi, đào củ mài để ăn thay gạo. Một hôm cô út thấy hai quả trứng trong túi mình cựa quậy, cô đặt hai quả trứng vào ổ cỏ khô, một lúc sau bỏ trứng nứt, hai con gà con chui ra. Cô đào đất bắt giun cho gà ăn. Đoi gà mau lớn lắm. Chẳng bao lâu trông chúng đã rõ môt con trống, một con mái. Cô út coi đôi gà như con của mình. Đôi gà khôn lắm, chúng cũng cảm thấy tình cảm của cô nên cô đi đâu chúng cũng “liếp nhiếp” chạy theo.

Ngày tháng trôi qua, rừng rậm sông sâu, thân gái một mình, cô út không biết đường nào về nhà. Cô chỉ đành ngồi đợi có thuyền qua thì xin đi nhờ về. Một buủoi chiều, đột nhiên cô nghe thấy tiếng gà gáy ở ven sông:

- Ò… ó… o… Có phải thuyền quan Trạng thì vào rước cô tôi về.

Cô út vội chạy ra sông thì thấy con gà trống đang vươn cổ nhìn về phía một con thuyền lớn, cắm cờ đuôi nheo đi vào dòng sông. Thuyền càng đến gần thì gà càng gáy to:

- Ò… ó… o.. Có phải thuyền quan Trạng thì vào rước cô tôi về.

Cô út đứng gần đôi gà. Gà vừa gáy dứt lời thì cô thấy một người trong khoang thuyền bước ra, đứng ở mũi thuyền. Cô út vô cùng mừng rỡ khi nhận ra người đó chính là Sọ Dừa, chồng chị. Sọ Dừa trông thấy vợ, vội cho thuyền cập vào bờ, cả hai sung sướng ôm chầm lấy nhau. Vợ chồng Sọ Dừa vui mừng đến không nói lên lời. Sọ Dừa đón vợ xuống thuyền trở về nhà.

Sau khi nghe vợ thuật lại mọi chuyện, Sọ Dừa biết được lòng lang dạ sói của hai cô chị. Về nhà, anh giấu vợ vào trong buồng rồi bầy tiệc mời nhà vợ và bà con hàng xóm sang ăn. Hai cô chị ăn mặc thật lộng lẫy. Nghe tin quan Trạng trở về, hai cô giành nhau từ ở nhà, đứa nào cũng muốn thế em làm bà Trạng. Sang đến nhà Sọ Dừa, hai cô chị tranh nhau kể lại chuyện cô út chết đuối cho Sọ Dừa nghe rồi khóc lóc nhưng vẫn không quên liếc mắt đưa tình với quan Trạng. Rượu uống được nửa tuần. Sọ Dừa đứng dậy, xin phép vào nhà. Lúc sau, Sọ Dừa nắm tay vợ bước ra. Vừa trông thấy cô út, hai cô chị mặt mày tái mét, chân tay rụng rời. Thừa lúc mọi người hỏi han trò chuyện xôn xao, chúng lẻn ra ngoài rồi bỏ làng đi biệt.

Từ đó Sọ Dừa sống hạnh phúc với vợ đến trọn đời.

(Bích Hằng tuyển chọn)

Nguồn: Nhà Xuất Bản Văn Hóa Thông Tin
Người Type: Tiếng Mưa Đêm